Hoogsensitiviteit (HSP) en IPT – het anker

Voor de eindopdracht van mijn opleiding ben ik gedoken in de combinatie HSP (hoogsensitief persoon) en IPT (Integral Pelvic Therapy). Ik merkte namelijk dat IPT mij zelf zo goed heeft geholpen in het ervaren van een anker in mijzelf. Ik vertel hieronder kort wat hoogsensitiviteit is en hoe IPT daarin kan bijdragen. Voor de uitgebreide informatie over HSP kun je op de andere pagina verder lezen.

Essentieel voor balans

Zelf heb ik mijn hoogsensitiviteit niet altijd als makkelijk of een kracht ervaren, het tegenovergestelde juist. Door mijn eigen pad en nu ook werkend met IPT zie ik twee dingen die voor mij essentieel zijn om als HSP in balans te zijn:

• Het is heel belangrijk om het aantal energie kostende prikkels te verminderen. Een compleet overprikkeld zenuwstelsel, stress en spanning is een constante stroom van prikkels en zorgt voor een negatieve spiraal.
• Het ervaren van je lichaam als veilige plek is essentieel.

Vooral dat laatste voelt voor mij universeel voor alle HSP’s. Het landen in je lichaam, met je voeten stevig op deze aarde staan. Zo’n ontzettend belangrijke stap. En als vrouw zijnde is dat voor mij gelinkt aan thuiskomen in je bekken, jouw veilige bedding, jouw heilige tempel, een anker in de storm van het leven. De plek waar je intuïtie huist, de oerkracht van de vrouw. Niet alleen van jezelf, maar van alle vrouwen voor jou. Vanuit deze plek leven, betekent voor mij om in je zachte kracht te staan, jouw waarheid te mogen leven en jouw innerlijke levensvuur te omarmen. Vanuit daar hoef jij niemand anders te zijn, je mag je ware zelf de wereld in laten schijnen. In al je kracht, in al je gevoeligheid. En dit is wat de wereld naar mijn idee nodig heeft.

1. Embodied consent

Dit is één van de pijlers binnen IPT en een hele belangrijke sleutel voor HSP’s. Embodied consent houdt in dat een aanraking vooraf wordt afgestemd en alleen plaats vindt als je een ja voelt in je hoofd, hart én lijf. Hoe voelt een ja of nee nou precies vanuit de verschillende plekken en wat voor patronen zitten daar wellicht omheen? En wat nou als er een verschil is tussen de wens van het hoofd en die van het lijf? Mag ik voelen wat ik voel? Is het welkom en veilig om te uiten? We leren van jongs af aan dat we sommige aanrakingen maar gewoon moeten ondergaan en dat onze gevoelens niet altijd welkom zijn. Als volwassenen lopen we vaak nog rond met die imprints.
HSP werd een aantal decennia geleden nauwelijks herkend en ook de maatschappij is niet erg gericht op voelen en verzachting. Veel HSP’s zijn dan ook opgegroeid met boodschappen als:

“Oh ja hoor, jij moet natuurlijk weer huilen”
“Niet zo piepen”
“Schiet nou eens op, ik heb niet de hele dag”
“Wat een gezeur”
“Maak het toch niet zo ingewikkeld”
“Kijk, Pietje kan dit ook gewoon, waarom kun jij dat niet?”
“Niet huilen, dat is nergens voor nodig”

En dit rijtje gaat nog wel even door… Dus hebben HSP’s zich vaak aangepast. “Ah, het zal wel niet normaal zijn wat ik voel en hoe ik me gedraag”. En ook als bovenstaande zinnen niet worden uitgesproken, voelt de HSP van alles aan in de buitenwereld. Lichte frustratie, ongeduld, boosheid, irritatie, het wordt snel persoonlijk genomen en in de zelfreflectie meegenomen als tekens dat ze iets niet goed doen.
Tijdens een IPT sessie mag je ervaren dat je de volledige vrijheid hebt om te voelen wat je voelt, dit te uiten en dat jouw ja én nee gerespecteerd en verwelkomd worden. Dit geeft een imprint die tot ver buiten de sessie door kan werken.

2. Lichaamsbewustzijn

HSP’s hebben hun aandacht vaak vooral naar buiten gericht en minder naar binnen. Grenzen aangeven is een uitdaging. Dit is tweeledig, enerzijds zit er een patroon van veel geven en andermans behoeften voor de eigen behoeften plaatsen. Maar het komt ook doordat veel HSP vrouwen niet in contact zijn met hun eigen lichaam, daardoor voelen ze hun grenzen gewoonweg niet. Ze zijn fysiek grenzeloos en energetisch hebben ze vaak een enorm veld waarin ze voelen. Totdat de emmer overloopt en ze overweldigd zijn. Wanneer je niet in contact ben met je lijf, mis je de eerste, wat subtielere, signalen van overprikkeling. Door in contact te zijn met je lijf en je gewaar te worden van de details, kun je die subtiele signalen gaan opmerken. Je kunt even pauzeren, voelen wat je nodig hebt, dit uiten en zorgen voor tijdige regulatie, ontlading en ontprikkeling.
Tevens kan het enorme steun zijn als je je fysieke lijf kunt voelen. Daarmee voel je beter waar jij bent en van daaruit kun je voelen waar een ander begint.

3. Spanning

Trauma is simpel gezegd een ervaring van een bepaalde gebeurtenis, waarbij je niet de draagkracht hebt gehad om alles te doorvoelen en te verwerken. Dit kan zijn omdat je niet de juiste support had (om je heen of in jezelf), of omdat je op dat moment niet de kunde of veiligheid ervaarde om te reageren zoals je wilde (geen motorische mogelijkheden als baby of omdat je belemmerd werd door een ander of door bijvoorbeeld je eigen overtuigingen). Doordat je HSP alles veel intenser ervaart, zal er ook sneller iets worden ervaren als traumatisch. De opgebouwde spanning kan in het moment niet worden ontladen en wordt opgeslagen in je lijf ‘voor een later moment’.
Deze fysieke en energetische spanning, stress en pijn zijn allemaal prikkels die door de HSP extra worden opgepikt. Met IPT maak je deze pijn en emotionele lading los en vrij, waardoor je lijf meer ontspannen aanvoelt en je zenuwstelsel tot rust komt. Hierdoor gaat je lijf weer als een veilige plek voelen.

4. Het zenuwstelsel

Deze is bij de HSP actiever en het sympathische deel (=klaar voor actie of vecht/vlucht) is meer geactiveerd. Het parasympatisch zenuwstelsel zorgt voor rust en vertering. Wanneer deze twee systemen uit balans zijn ontstaat er chronische stress/overprikkeling, wat gevolgen heeft voor onze gezondheid. Voor HSP’s is het dus van nog groter belang om het parasympatische zenuwstelsel te (leren) activeren en het lichaam weer in een staat van ontspanning te brengen. Dit is een onderdeel van IPT.

5. Emoties

Je zou zeggen dat HSP’s juist experts zijn in voelen. Toch is dit vaak niet zo. Doordat ze zo veel en diep voelen en ze hierin vaak geen veilige bedding hebben gekregen in hun jeugd, hebben ze geleerd om vooral in het hoofd en buiten hunzelf te leven. Het lichaam voelt onveilig, waardoor trauma/niet welkome emoties zich opstapelen en de spanning toeneemt. In een IPT sessie creëren we samen de bedding om de weggestopte emoties stukje bij beetje toe te laten. Je hoeft het even niet alleen te doen, de draagkracht is groter. De lading wordt hiermee steeds minder, waardoor het voor jou makkelijker wordt om gevoelens in het moment te gaan ervaren en toelaten. Dit geeft het anker in het bekken die zo helpend is voor de hoogsensitieve vrouw. Je kunt thuiskomen in je eigen lichaam, in alles wat je bent en ervaart. Ervaringen voelen niet meer zo snel overweldigend omdat je stevig in je midden zit en de regie neemt.

Mijn ervaring is dus dat je met IPT dieper kunt landen in jouw lijf en jouw bekken als anker kunt gaan ervaren. Je leeft meer vanuit je centrum en raakt minder snel overprikkeld of verdwaald in alle sensaties om je heen.